Trong suốt chiều dài lịch sử, nhiều phụ nữ đã trở thành biểu tượng của sự kiên cường, nhưng ít có câu chuyện nào gây ấn tượng mạnh mẽ như câu chuyện của Anê Lê Thị Thành, còn được biết đến với cái tên Bà Ðê. Sinh năm 1781 tại Thanh Hóa, Việt Nam, người mẹ công giáo này không chỉ nuôi dạy sáu đứa con trong thời kỳ biến động, mà còn trở thành vị thánh nữ tiên khởi của Giáo Hội Công Giáo Việt Nam. Câu chuyện của bà là minh chứng cho đức tin, lòng dũng cảm, và sự kiên định không gì lay chuyển nổi.
1. Xuất thân giản dị, lòng tin mạnh mẽ
Anê Lê Thị Thành sinh ra trong một gia đình công giáo ở làng Bái Điền, Thanh Hóa. Ngay từ khi còn nhỏ, bà đã được mẹ dẫn về quê ngoại ở Phúc Nhạc, một giáo xứ lớn thuộc giáo phận Phát Diệm. Lớn lên, bà kết hôn cùng ông Nguyễn Văn Nhất và trở thành người mẹ của sáu người con: hai con trai và bốn con gái.
Những năm tháng sống trong một gia đình đạo hạnh đã hun đúc nên một tinh thần kiên định cho bà. Bà không chỉ là một người mẹ gương mẫu trong việc giáo dục con cái về đức tin, mà còn là người bảo vệ vững chắc cho những giá trị Kitô giáo. Những lời khuyên dạy của bà cho con gái như "Hãy sống khôn ngoan, đừng cãi lời cha mẹ chồng, và vui lòng đón nhận Thánh Giá Chúa gửi đến" chính là minh chứng cho tầm ảnh hưởng sâu sắc của bà đối với thế hệ sau.
2. Bước vào con đường tử đạo: Đức tin không lung lay
Câu chuyện về Anê Lê Thị Thành thực sự trở nên đáng chú ý khi bà dấn thân vào việc hỗ trợ các linh mục trong thời kỳ cấm đạo đầy khắc nghiệt. Đặc biệt, sự kiện vào tháng 3 năm 1841 đã đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời bà. Lúc này, bà và gia đình đang che giấu các linh mục thừa sai tại làng Phúc Nhạc. Khi bị một người phản bội và tố giác nơi trú ẩn của các linh mục, quân lính đã bao vây làng và tiến hành bắt giữ.
Mặc dù hai linh mục đã trốn thoát, nhưng cha Lý – một trong những linh mục trú ẩn tại nhà bà – không may bị bắt, cùng với bà và nhiều người dân khác. Bị lôi ra đình làng, tài sản bị cướp phá, bà Đê dù lo sợ ban đầu, nhưng đã nhanh chóng lấy lại tinh thần. Gương mặt bà rạng rỡ khi bước ra trước quân lính, thể hiện một sự can đảm phi thường.
3. Tra tấn khủng khiếp: Thử thách đức tin
Trước tòa, quan tổng đốc Trịnh Quang Khanh – được mệnh danh là "hùm xám tỉnh Nam" – ra sức thuyết phục bà chối bỏ đức tin. Họ áp dụng đủ mọi hình thức từ dụ dỗ ngọt ngào đến tra tấn tàn bạo, nhưng bà vẫn không lay chuyển. Lính dùng roi đánh bà, sau đó chuyển sang dùng gậy lớn đập vào chân, nhưng mỗi lần như vậy, bà chỉ càng thêm kiên định.
Thậm chí, khi quan ra lệnh thả rắn độc vào áo bà, tất cả đều kinh ngạc khi thấy bà vẫn bình tĩnh đứng yên, và con rắn chẳng gây hại gì. Bà không chỉ chịu đựng những đòn roi, mà còn đối mặt với những cuộc thẩm vấn dai dẳng, với những mưu đồ đẩy bà vào tình thế phải chối đạo. Nhưng Anê Lê Thị Thành đã luôn từ chối, và khẳng định rằng bà chỉ tôn thờ Thiên Chúa.
4. Khoảnh khắc cuối cùng: Áo hoa hồng và vương miện tử đạo
Mặc dù bị hành hạ và sức khỏe suy yếu, Anê Lê Thị Thành vẫn giữ vững đức tin. Những lời bà nói với con gái út Lucia Nụ trong lần thăm cuối cùng trong ngục khiến nhiều người phải cảm động: "Con đừng khóc, mẹ đang mặc áo hoa hồng, mẹ vui lòng chịu khổ vì Chúa Giêsu". Với bà, những vết thương, những giọt máu chảy ra không phải là dấu hiệu của đau đớn, mà là niềm vinh dự được chịu khổ vì đức tin.
Cuối cùng, sau ba tháng chịu cảnh giam cầm và tra tấn, vào ngày 12 tháng 7 năm 1841, bà Anê Lê Thị Thành qua đời, hưởng thọ 60 tuổi. Cái chết của bà không chỉ là kết thúc một cuộc đời đầy thử thách, mà còn mở ra một chương mới cho Giáo Hội Công Giáo Việt Nam, khi bà trở thành người phụ nữ đầu tiên được phong thánh tại Việt Nam.
5. Di sản: Biểu tượng bất diệt của lòng trung kiên
Năm 1909, bà được Đức Giáo Hoàng Piô X suy tôn lên bậc chân phước, và đến năm 1988, Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã suy tôn bà lên bậc hiển thánh. Tấm gương kiên trung của bà Anê Lê Thị Thành trở thành biểu tượng bất diệt của sự trung kiên và lòng dũng cảm. Không chỉ là một người mẹ mẫu mực, bà còn là nguồn cảm hứng vô giá cho những ai tìm kiếm sự kiên định trong đức tin.
Câu chuyện về Anê Lê Thị Thành, Bà Đê, không chỉ là câu chuyện của một người phụ nữ kiên cường trong quá khứ, mà còn là lời nhắc nhở về sức mạnh của lòng tin và sự dũng cảm. Những gian khổ, những nỗi đau mà bà phải trải qua đã trở thành những bông hồng rực rỡ trong vườn đức tin, và câu chuyện về bà sẽ mãi được ghi nhớ như một biểu tượng của sự trung kiên không gì lay chuyển