“Con ơi, hãy tha thứ. Đừng tìm báo thù kẻ tố giác cha nhé.” – Những lời cuối của Thánh Matthêu Nguyễn Văn Phượng, một trong những người anh hùng của đức tin Việt Nam
Bài Học Về Tha Thứ Từ Người Trùm Họ Quảng Bình
Năm 1808, tại làng Kẻ Lái, Quảng Bình, một cậu bé tên Matthêu Nguyễn Văn Phượng (hay còn gọi là Matthêu Ðắc) ra đời trong một gia đình Công Giáo nghèo khó nhưng rất mực đạo đức. Trong thời kỳ đầy rẫy những khó khăn và bách hại, Matthêu đã trưởng thành với đức tin kiên định vào Chúa và lòng yêu mến sâu sắc đối với Giáo Hội.
Lớn lên, Matthêu không chỉ là một người dân làng chăm chỉ, mà còn trở thành một “trùm họ” đáng kính trong cộng đồng, người dẫn dắt dân làng trong đời sống đức tin. Trong bối cảnh chính quyền phong kiến đàn áp các tín hữu Công Giáo, Matthêu luôn là hình mẫu về một người đứng vững trong đức tin, làm chứng cho Chúa ngay cả khi phải đối mặt với những hiểm nguy và thử thách lớn lao.
Những Ngày Tháng Đầy Sóng Gió Của Giáo Hội Việt Nam
Vào những năm 1850, Công Giáo tại Việt Nam đối mặt với sự đàn áp khốc liệt dưới triều đại của vua Tự Đức. Giáo dân bị giám sát chặt chẽ, những hình thức hành lễ bị ngăn cấm, và những vị linh mục ngoại quốc bị truy nã gắt gao. Nhưng Matthêu không hề lùi bước.
Trong khi các tín hữu khác sống trong nỗi lo sợ bị phát hiện, Matthêu vẫn kiên trì tổ chức các buổi lễ, giúp đỡ các linh mục và duy trì sự sống động của giáo hội trong cộng đồng của mình. Chính sự tận tụy và lòng trung thành này đã khiến Matthêu trở thành một mục tiêu cho những người chống lại Công Giáo trong vùng.
Tổn Thương Bất Ngờ: Sự Tố Giác Bất Lương
Vào cuối năm 1858, sau một thời gian theo dõi và lén lút, một nhóm người đã phát hiện rằng Matthêu đang tiếp đón một linh mục ngoại quốc tại nhà mình. Một đêm nọ, khi Cha Pernot Định, một vị thừa sai, đi dạo trong sân để cầu nguyện, họ đã tận mắt chứng kiến và quyết định tố giác ông với quan quân.
Những kẻ phản bội, mờ mắt bởi đồng tiền thưởng từ chính quyền, đã không ngần ngại bán đứng niềm tin và lòng trung thành của một người anh hùng như Matthêu. Họ không chỉ tố giác ông vì tiếp đón linh mục mà còn thẳng tay chỉ điểm ông với mong muốn nhận thưởng lớn. Kết quả là vào ngày 7 tháng 1 năm 1859, Matthêu và một số giáo hữu bị bắt giữ.
Thử Thách Trong Nhà Giam Và Lòng Can Đảm Không Lay Chuyển
Trong suốt sáu tháng giam cầm, Matthêu không chỉ phải chịu đựng những đòn tra tấn khủng khiếp mà còn phải đối mặt với những lời dụ dỗ, khuyến khích từ chính quyền, yêu cầu ông từ bỏ đức tin và bỏ đạo. Tuy nhiên, Matthêu Nguyễn Văn Phượng luôn giữ vững lòng tin và không bao giờ để mình bị khuất phục.
Dù bị giam giữ trong điều kiện tồi tệ, Matthêu vẫn kiên cường sống trong đức tin, không hề oán trách những kẻ đã tố giác mình. Trái lại, ông luôn khuyên các bạn hữu trong tù, đừng để lòng hận thù lấn át trái tim mình, hãy tha thứ cho những kẻ đã phản bội.
Những Lời Dặn Dò Cuối Cùng Và Đoạn Kết Đau Thương
Trước khi bị hành quyết vào ngày 26 tháng 5 năm 1861 tại pháp trường Đồng Hới, Matthêu đã gửi đến các con của mình những lời dặn dò vô cùng xúc động và đầy tình yêu thương. Ông nói với con gái: “Con ơi, đây là kỷ vật của ba. Hãy luôn giữ lấy hình ảnh Chúa Giêsu, cầu nguyện và sống đạo đức”. Những lời này không chỉ thể hiện tình yêu cha dành cho con mà còn là di sản đức tin mà ông muốn truyền lại cho thế hệ sau.
Đến giờ phút cuối, ông vẫn dặn dò con trai đừng chôn cất rầm rộ, mà chỉ cần đặt ông bên cạnh cha sở để cuộc đời của ông được gắn kết với những người đồng đạo, những người mà ông luôn tôn kính.
Ngày hôm đó, Matthêu Nguyễn Văn Phượng đã bị hành quyết bằng hình thức xiết cổ. Nhưng trong suốt quá trình đối mặt với cái chết, ông vẫn không hề nao núng, trái lại, ông kiên quyết giữ vững niềm tin vào Chúa.
Vinh Quang Sau Cái Chết: Thánh Matthêu Nguyễn Văn Phượng
Sau khi qua đời, Matthêu được vinh danh là một trong những vị tử đạo can trường nhất của Giáo Hội Việt Nam. Vào ngày 11 tháng 4 năm 1909, Đức Piô X đã phong ngài lên bậc Chân Phước. Sau đó, vào ngày 19 tháng 6 năm 1988, Đức Gioan Phaolô II đã suy tôn ngài lên bậc Hiển Thánh, khẳng định những hy sinh và đức tin kiên cường của ngài là bài học lớn cho tất cả tín hữu.
Thánh Matthêu và Bài Học Về Đức Tha Thứ
Cuộc đời và cái chết của Thánh Matthêu Nguyễn Văn Phượng không chỉ là một tấm gương về lòng trung kiên, mà còn là một bài học về đức tha thứ. Dù phải đối mặt với những kẻ phản bội, với những người đã tố giác và đem đến cái chết cho mình, Matthêu không hề tìm cách trả thù. Ngược lại, ngài tha thứ, yêu thương và dạy cho thế hệ sau rằng: “Hãy tha thứ cho kẻ thù. Đừng báo oán những kẻ tố giác hay kết án tôi, hãy tha thứ vì chính tôi, tôi đã tha thứ…”.
Lòng tha thứ của Thánh Matthêu vẫn vang vọng trong lòng người tín hữu Việt Nam, là lời nhắc nhở về sự bao dung và lòng bác ái mà đức Kitô giáo luôn dạy bảo.