Khi nhắc đến các vị thánh tử đạo Việt Nam, không thể không kể đến câu chuyện bi tráng nhưng đầy vinh quang của thày giảng Phanxicô Đỗ Văn Chiểu. Với tinh thần vững vàng, đức tin kiên cường và một lòng sắt son với Chúa, thày Chiểu đã không ngần ngại hy sinh cả mạng sống mình trong cuộc bách hại tôn giáo dưới triều Minh Mạng. Câu chuyện của thày không chỉ là một minh chứng sống động cho lòng trung thành với đức tin, mà còn là một hình mẫu mẫu mực về sự hy sinh vì lý tưởng cao đẹp.
1. Một con người đam mê đức tin từ thuở thiếu thời
Phanxicô Đỗ Văn Chiểu sinh năm 1797 tại Trung Lễ, Liên Thủy, Nam Định, trong một gia đình nông dân nghèo. Từ nhỏ, thày đã bộc lộ sự say mê với đức tin Kitô giáo. Sau khi gia nhập dòng Ba Đaminh, thày nhanh chóng được thừa nhận là một người có học thức và đạo đức tốt. Những năm tháng đầu đời của thày Chiểu có thể được xem là một quãng đường gian khó nhưng cũng đầy ắp những bài học quý giá về sự trưởng thành trong đức tin.
Chẳng bao lâu, thày Chiểu không chỉ học được lý thuyết mà còn thực hành đức tin trong từng việc làm, từng lời nói. Thày không chỉ là người truyền giảng, mà còn là tấm gương sáng về sự khiêm nhường và lòng tận tụy. Trong suốt quá trình tu hành, thày Chiểu luôn là người hướng dẫn đắc lực cho cộng đồng Kitô hữu, đặc biệt là trong những lúc nguy nan, khi mà tín hữu phải đối mặt với những thử thách khắc nghiệt nhất.
2. Những ngày tháng gian nan của thày Chiểu
Thày Chiểu có thể đã sống một cuộc đời bình lặng nếu không phải vì những cuộc bách hại tôn giáo dồn dập dưới triều đại Minh Mạng. Sau khi bị tố cáo, thày cùng Đức cha Henares Minh đã phải chạy trốn để bảo vệ tính mạng. Từ một làng an toàn, họ trốn ra các khu vực khác, luôn trong tình trạng bất an, lo sợ bị phát hiện. Cuối cùng, trong một lần trú ẩn tại nhà một người ngư phủ, thày và Đức cha đã bị phản bội, dẫn đến việc cả hai bị bắt giam.
Trong suốt thời gian bị giam cầm, thày Chiểu không hề nao núng. Dù phải chịu đựng những cực hình tàn khốc, thày vẫn giữ vững niềm tin và khẳng định với các quan rằng mình sẽ không từ bỏ đức tin dù có phải hy sinh mạng sống. Thày viết thư gửi các cha trong giáo hội, cầu nguyện cho mình, khẳng định sự kiên định trong đức tin. Những lời của thày, dù được viết trong cảnh ngục tù tối tăm, lại ấm áp như ánh sáng rực rỡ, truyền cho những ai đọc được niềm tin vững vàng của thày vào Thiên Chúa.
3. Bước chân vào cái chết: Cái kết đẹp của một vị thánh tử đạo
Cuối cùng, khi bản án tử hình được đưa ra, thày Chiểu không lùi bước. Dù bị dụ dỗ, đe dọa, thày vẫn cương quyết không bước qua Thánh Giá. Quan chỉ huy đã tức giận khi thày từ chối và quyết định hành hình thày. Đến sáng hôm sau, thày bị dẫn ra pháp trường. Trên con đường đến nơi xử án, thày Chiểu đã vững bước như Chúa Giêsu vác thập giá lên đồi Canvê. Khi đến nơi, thày quỳ xuống trước Đức cha Minh để xưng tội lần cuối, thể hiện một đức tin vững vàng và sự bình thản trước cái chết.
Cảnh thày quỳ trước Đức cha Minh, thưa lời cầu nguyện trước khi bị hành hình, sẽ mãi là một trong những khoảnh khắc thiêng liêng nhất trong lịch sử tử đạo. Sau những nhát dao lạnh lùng, cái đầu của thày Chiểu rơi xuống đất, nhưng linh hồn thày đã về hưởng phúc vĩnh cửu. Đầu của thày được Đức cha Minh kính dâng lên như một lễ vật hy sinh, kết thúc một cuộc đời hiến dâng trọn vẹn cho đức tin.
4. Di sản của thày Phanxicô Đỗ Văn Chiểu
Cái chết của thày Chiểu không chỉ là một sự hy sinh cá nhân, mà còn là một biểu tượng cho những gì cao quý nhất của đức tin Kitô giáo. Sau khi thày qua đời, dân chúng và giáo hội không bao giờ quên được sự hy sinh và lòng can đảm của ngài. Thày Chiểu được tuyên thánh vào ngày 19 tháng 6 năm 1988 bởi Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II, một sự công nhận xứng đáng cho những gì thày đã làm.
Ngày lễ kính thày Phanxicô Đỗ Văn Chiểu vào ngày 26 tháng 6 hàng năm là dịp để giáo hội tưởng nhớ và cầu nguyện cho những người đã hy sinh vì đức tin. Thày Chiểu không chỉ là một vị thánh mà còn là một minh chứng sống động về sự kiên định và lòng yêu mến Thiên Chúa.