Một Người Công Giáo, Một Người Yêu Nước
Khi nghe bản án “tội gian lận” của ông Cai đội Phanxicô Trần Văn Trung, người ta dễ nhận ra bản lĩnh của ông: tình nguyện cống hiến cho đất nước và sẵn sàng bảo vệ đức tin đến cùng. Sinh năm 1825 tại Phan Xá, Quảng Trị, ông là người Công giáo từ nhỏ và luôn giữ trọn trách nhiệm của một Kitô hữu, một người con của quê hương.
Lớn lên, ông được giao trọng trách trong đội ngũ quân sự thời vua Tự Đức. Nhưng một sự cố đã thay đổi cuộc đời ông mãi mãi – ông bị cáo buộc gian lận trong một kỳ thi, dẫn đến việc bị giáng chức và xử phạt. Thay vì cúi đầu, ông chọn con đường trở lại quân ngũ, kiên cường giữ đức tin dù phải đối mặt với lệnh cấm đạo khắc nghiệt.
Tình Yêu Quê Hương và Đức Tin Kiên Cường
Ngày 01.09.1858, khi quân Pháp chiếm cửa Hàn, vua Tự Đức ra lệnh giải phóng binh lính bị giam để tăng cường bảo vệ kinh thành Huế. Ông Trung và các đồng đội được cho ra trận, nhưng với một điều kiện: phải đạp lên Thánh Giá để tỏ lòng trung thành với nhà vua.
Khi các quan hỏi:
- “Tại sao không chịu đạp Thánh Giá? Có phải ngươi là người theo đạo không?”
Ông Trung trả lời đầy tự hào: - “Thưa phải, tôi là người Công giáo. Tôi sẵn sàng đi đánh giặc bảo vệ tổ quốc, nhưng không bao giờ bỏ đạo.”
Câu nói này đã định hình số phận của ông. Ông trở lại nhà ngục, bị tra tấn nhiều lần, mỗi lần phải chịu 50 roi. Dù bị đánh đập và áp lực, ông vẫn kiên quyết không bỏ đạo.
Người Chồng, Người Cha Gương Mẫu
Dù biết mình có thể bị xử tử, ông Trung không quên trách nhiệm gia đình. Ông căn dặn vợ hãy chăm sóc con cái và không tái hôn để giữ trọn lòng chung thủy. Ông cũng lo sợ rằng các chủ nợ có thể buộc con cái ông làm lao động trả nợ, nên dặn dò vợ bán hết tài sản để thanh toán nợ nần.
Con gái nhỏ của ông, Catarina Thông, được phép ở lại một tháng để chăm sóc cha. Ông tận dụng thời gian này để dạy bảo con về đức tin và giáo lý, nhắn nhủ con luôn sống theo lời dạy của các linh mục.
Lời Từ Biệt Trên Pháp Trường
Sáng 06.10.1858, ông Trung được đưa ra pháp trường An Hòa (Huế) dưới sự giám sát của các quan và binh lính. Linh mục Anrê Thoại biết tin liền cải trang để đi theo và ban Bí tích Giải tội lần cuối cho ông. Nhưng sự chờ đợi kéo dài tới tối khi các quan xin ân xá. Đến 20 giờ tối, chiếu chỉ từ vua Tự Đức đã ra lệnh xử tử ông ngay lập tức.
Khi nghe tin, ông Trung quỳ xuống xin lý hình vẽ hình Thánh Giá trên cổ để biểu thị lòng trung thành với đức tin. Cuối cùng, ông ngẩng cao đầu, đón nhận cái chết với tinh thần hiên ngang và lòng trung kiên tuyệt đối.
Sau khi hy sinh, đầu của ông bị bêu ba ngày để làm gương, trước khi được an táng tại nhà thờ họ Dương Sơn.
Hành Trình Từ Tử Đạo Đến Hiển Thánh
Hơn nửa thế kỷ sau ngày hy sinh, ông Cai đội Phanxicô Trần Văn Trung được Đức Piô X suy tôn lên bậc Chân Phước vào ngày 02.05.1909. Tiếp đến, vào ngày 19-06-1988, Đức Gioan Phaolô II đã suy tôn ông lên hàng Hiển thánh, chính thức ghi danh ông vào hàng ngũ những vị thánh tử đạo Việt Nam.
Lễ Kính Ngày 06/10 – Tưởng Nhớ Người Anh Hùng Bất Khuất
Ngày 06/10 hằng năm là ngày tưởng nhớ đến Thánh Phanxicô Trần Văn Trung. Đây là dịp để các tín hữu Công giáo nhìn lại tấm gương sáng của ông – một người con đất Việt yêu nước nồng nàn, một Kitô hữu trung thành với đức tin.
Thánh Phanxicô Trần Văn Trung là minh chứng sống động cho tinh thần bất khuất của người Công giáo Việt Nam trước những thử thách và áp bức. Câu chuyện của ông là nguồn cảm hứng cho các thế hệ tiếp nối về lòng trung thành với Thiên Chúa và tổ quốc.