Ðaminh Bùi Văn Úy, một thầy giảng Dòng Ba Đa Minh, người đã hy sinh mạng sống vì Chúa và niềm tin vào đạo Công giáo. Sinh năm 1812 tại Tiên Mon, Thái Bình, thầy Úy đã sống một cuộc đời đức tin kiên định và quả cảm đến mức cuối cùng phải đối mặt với cái chết khi bị bắt và xử án vào năm 1839 dưới triều đại vua Minh Mạng.
Thầy Úy, cùng với các thầy giảng khác như Phanxicô Xavie Hà Trọng Mậu, Augustinô Nguyễn Văn Mới, Tôma Nguyễn Văn Đệ và Stêphanô Nguyễn Văn Vinh, đã để lại một di sản vĩ đại trong lòng Giáo hội và người dân Việt Nam, không chỉ vì sự hy sinh cao cả của họ mà còn vì sự kết nối sâu sắc giữa tình huynh đệ và đức tin sống động, mạnh mẽ trong tù ngục.
Hành Trình Tử Đạo Của Thầy Đaminh Bùi Văn Úy
Thầy Đaminh Bùi Văn Úy không chỉ là một người giảng dạy đức tin, mà còn là một chứng nhân sống động của sự trung thành với Chúa trong hoàn cảnh khắc nghiệt. Sinh ra trong một gia đình Công giáo ở Tiên Mon, Thái Bình, thầy Úy từ nhỏ đã được nuôi dưỡng trong đức tin và tình yêu thương của gia đình. Khi lớn lên, thầy gia nhập Dòng Ba Đa Minh và nhanh chóng trở thành một thầy giảng nổi bật, đồng hành với các linh mục và giáo dân trong các công tác tôn giáo.
Tuy nhiên, vào năm 1838, dưới sự bức hại của triều đình Minh Mạng, thầy Úy cùng với nhiều giáo dân khác bị bắt giam. Những ngày trong tù không chỉ là thử thách về thể xác, mà còn là cuộc chiến về tinh thần, khi các quan lại ép họ từ bỏ đức tin. Thầy Úy, cùng với các bạn tù, đã kiên quyết giữ vững niềm tin, từ chối bước qua thánh giá dù bị tra tấn và đe dọa tính mạng. Thầy Úy thẳng thắn tuyên bố với quan quân rằng: "Nếu tôi cả gan bước lên thánh giá, thì tôi xúc phạm đến Chúa và bất hiếu với cha mẹ."
Những lời này không chỉ thể hiện lòng trung thành tuyệt đối của thầy với Chúa mà còn là một chứng tá về sự yêu mến, kính trọng đối với cha mẹ và tổ tiên. Thầy Úy hiểu rằng, sự phản bội đức tin là một hành động xúc phạm không chỉ đối với Chúa mà còn đối với những người đã vất vả nuôi dưỡng và dạy dỗ mình.
Những Người Anh Hùng Tử Đạo Khác
Cùng với thầy Đaminh Bùi Văn Úy, những người bạn đồng hành của thầy trong ngục tù cũng đã để lại những dấu ấn khó phai. Thầy Phanxicô Xavie Hà Trọng Mậu, một thầy giảng đầy nhiệt huyết, không chỉ là người kiên cường trong đức tin mà còn là một người anh cả trong tù, luôn khích lệ và nâng đỡ các bạn tù khác. Thầy Mậu không chỉ dạy giáo lý mà còn rửa tội cho nhiều người, biến ngục tù thành nơi thờ phượng Chúa.
Thầy Augustinô Nguyễn Văn Mới, một tân tòng mới theo đạo, cũng là một nhân chứng vĩ đại của đức tin kiên cường. Dù mới chỉ là một tín hữu trẻ, anh đã thể hiện sự trung thành tuyệt đối, không hề nao núng trước sự dụ dỗ của quan quân.
Các anh Tôma Nguyễn Văn Đệ và Stêphanô Nguyễn Văn Vinh, dù xuất thân từ các hoàn cảnh khác nhau, nhưng khi đứng trước thử thách, họ đã cho thấy một sự kiên cường không kém. Tôma, người thợ may có gia đình, đã phải đối mặt với nỗi đau khi phải rời xa vợ con để chọn lựa cái chết vì đức tin. Trong khi đó, Stêphanô, dù chưa được rửa tội, cũng dũng cảm đứng lên làm chứng cho Chúa, một tấm gương sáng về lòng can đảm và sự tận tâm.
Sự Hiện Diện Của Đức Tin Trong Ngục Tù
Một trong những hình ảnh mạnh mẽ nhất trong câu chuyện về các thánh tử đạo này chính là sự hiện diện của đức tin trong tù. Mặc dù phải chịu đựng những cuộc tra tấn, các thánh vẫn không bao giờ từ bỏ niềm tin của mình. Trong một lần, khi tất cả các thầy giảng bị giam giữ cùng nhau, thầy Phanxicô Xavie Mậu đã tổ chức một buổi cầu nguyện, khích lệ các bạn đồng hành và tiếp tục công việc rửa tội cho những người mới tin.
Điều đặc biệt là dù bị giam cầm trong những điều kiện khắc nghiệt nhất, năm vị tử đạo này vẫn không ngừng làm chứng cho đức tin của mình. Thậm chí, họ còn coi ngục tù là nơi thờ phượng Chúa, nơi mà họ có thể làm chứng cho Chúa qua những hành động yêu thương, chia sẻ và sự hy sinh.
Kết Cục Của Những Người Anh Hùng
Ngày 5 tháng 9 năm 1839, các thánh tử đạo này đã được đưa ra pháp trường. Sau những ngày tháng bị hành hạ trong tù, cuối cùng, họ đã hy sinh mạng sống vì đức tin. Nhưng sự hy sinh của họ không chỉ dừng lại ở cái chết mà còn là một minh chứng sống động về đức tin vững mạnh và lòng yêu mến Thiên Chúa.
Ngày 27 tháng 5 năm 1900, Đức Giáo Hoàng Lêo XIII đã tôn phong thầy Đaminh Bùi Văn Úy và bốn vị anh hùng tử đạo khác lên bậc Chân Phước. Và ngày 19 tháng 6 năm 1988, Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã tôn phong các vị này lên bậc hiển thánh, một vinh dự lớn lao cho những người con trung thành của Giáo hội Công giáo Việt Nam.