Linh mục Đa-Minh Nguyễn Văn Xuyên không chỉ là một chứng nhân kiên cường của đức tin, mà còn là biểu tượng của sự hy sinh tột cùng để bảo vệ những giá trị thiêng liêng nhất.
Nếu bạn nghĩ rằng đức tin chỉ cần mạnh mẽ trong những khoảnh khắc thuận lợi, hãy thử nhìn vào cuộc đời của Thánh Ða-Minh Nguyễn Văn Xuyên – một linh mục Dòng Ða Minh, người đã trải qua không ít đau thương, khổ cực, và cuối cùng đón nhận cái chết như một phần thưởng cho niềm tin bất khuất vào Chúa.
Khởi Đầu Khiêm Nhường và Đầy Hy Vọng
Thánh Ða-Minh Nguyễn Văn Xuyên sinh năm 1786 tại làng Hưng Lập, Nam Định (nay thuộc tỉnh Thái Bình). Là con trai của một gia đình nông dân, ngay từ nhỏ, Đaminh đã được cha mẹ tạo điều kiện học chữ Nho, hy vọng rằng một ngày nào đó, con trai mình sẽ làm nên sự nghiệp. Tuy nhiên, số phận của anh không phải là ở thế gian mà ở Thiên Chúa.
Dưới sự dìu dắt của Đức cha Delgado Y, Đaminh đã trưởng thành trong đức tin, học giỏi giáo lý, và cuối cùng được trao chức linh mục vào năm 1819. Ngài gia nhập Dòng Ða Minh và tuyên khấn vào năm 1820, bắt đầu con đường phục vụ các tín hữu.
Lòng Đạo Đức và Dấn Thân Tận Hiến
Linh mục Đaminh Nguyễn Văn Xuyên không chỉ là một người có đức tin mạnh mẽ, mà còn là một tu sĩ hết lòng phục vụ cộng đồng. Trong những năm tháng đầu của sứ vụ, ngài đã quản lý các giáo xứ như Phạm Pháo (Nam Định), Kẻ Mèn (Thái Bình), và Đông Xuyên, nơi mà ngài đã dốc lòng giúp đỡ những giáo dân nghèo khó. Ngài không chỉ giảng dạy và làm việc tông đồ, mà còn dành thời gian giúp đỡ những gia đình nghèo đói, không tiếc công sức và tiền bạc để chăm lo cho những người cần sự giúp đỡ.
Mặc dù trong thời gian này, những nạn đói khủng khiếp và những đợt tấn công của giặc Phan Bá Vành khiến người dân phải sống trong sự khốn khó, cha Xuyên vẫn không ngừng làm việc bác ái. Ngài thậm chí đã lấy tiền riêng của mình để giúp đỡ người nghèo, hoặc đôi khi chia sẻ phần cơm của mình cho những người khó khăn. Chính tấm lòng bác ái và nhân hậu ấy đã giúp ngài trở thành một người được yêu mến trong cộng đồng giáo dân.
Cuộc Bách Hại Dưới Triều Minh Mạng: Đoàn Đường Đau Khổ
Vào những năm 1830, triều đại Minh Mạng bắt đầu ra tay đàn áp đạo Công Giáo. Cuộc bách hại này không chỉ đơn thuần là đe dọa về mặt quyền lực, mà còn thử thách đến tận cùng lòng tin của những tín hữu. Thánh Ða-Minh Nguyễn Văn Xuyên, với tư cách là một linh mục quản lý tòa giám mục, trở thành mục tiêu của sự truy nã.
Năm 1836, khi cuộc bách hại trở nên gay gắt, Đaminh được bổ nhiệm làm phụ tá tại chủng viện Ninh Cường. Tuy nhiên, sau khi Đức cha Delgado Y bị bắt, ngài vẫn không chịu khuất phục. Trong những năm tháng đó, cha Xuyên phải trốn tránh liên tục, thay đổi nơi ẩn nấp, nhưng vẫn tiếp tục phục vụ cộng đồng giáo dân, giúp đỡ họ trong mọi hoàn cảnh khó khăn.
Mãi cho đến ngày 18 tháng 8 năm 1839, khi ngài đến cử hành lễ mừng thánh Gioakim tại họ Phú Đường (Hạ Linh), cha đã bị bắt. Một giáo dân cũ đã báo cáo cho quân lính về nơi ngài đang ở, khiến cha bị bắt và đưa về Nam Định.
Sự Kiên Cường Trước Những Cực Hình
Sau khi bị bắt, Thánh Ða-Minh Nguyễn Văn Xuyên đã phải chịu vô vàn cực hình dã man. Tổng đốc Trịnh Quang Khanh không chỉ ép cha từ bỏ đức tin mà còn dùng mọi cách tra tấn để khai thác thông tin về tài sản của giáo phận. Cha Xuyên không chỉ chịu đòn roi, mà còn bị nung sắt đỏ, dùng kìm cắt và giày vò thể xác đến gần như không thể chịu nổi.
Trong những giờ phút đau đớn nhất, khi cơ thể ngài gần như tắt thở, cha chỉ biết kêu tên Chúa và Mẹ Maria cầu xin sự giúp đỡ. Nhưng dù trải qua bao đớn đau, ngài vẫn giữ vững niềm tin và tuyên bố sẽ không bao giờ từ bỏ đạo.
Cuối Cùng Là Phần Thưởng Nước Trời
Ngày 26 tháng 11 năm 1839, Thánh Ða-Minh Nguyễn Văn Xuyên, cùng với linh mục Dụ, bị đưa ra pháp trường Bảy Mẫu để chịu án tử hình. Dù thân thể đã chịu bao cực hình, nhưng trong từng bước đi, ngài vẫn kiên cường và bình thản, không hề tỏ ra sợ hãi.
Khi quan hỏi ngài có muốn từ bỏ đức tin để được tha không, cả hai linh mục trả lời dứt khoát: “Không!”. Và rồi, hai nhát gươm sắc lạnh đã đưa các ngài về với Chúa. Thi thể của cha Xuyên được chôn tại pháp trường, nhưng sau đó, các tín hữu đã cải táng hài cốt ngài về Lục Thủy, nơi ngài sẽ luôn được kính nhớ.
Ngày 27 tháng 5 năm 1900, Thánh Ða-Minh Nguyễn Văn Xuyên được Đức Lêo XIII phong Chân Phước, và ngày 19 tháng 6 năm 1988, Đức Gioan Phaolô II suy tôn ngài lên hàng Hiển Thánh. Lễ kính ngài được cử hành vào ngày 26 tháng 11 hàng năm, như một dấu ấn vĩnh cửu về niềm tin kiên cường và sự hy sinh cho Đức Kitô.