Cuộc sống vĩ đại, sự hy sinh đáng kính
Vị mục tử Giuse Melchior Garcia-Sampedro Xuyên, một người con của dòng Đa Minh, đã để lại dấu ấn không thể nào quên trong lịch sử của Giáo Hội Công Giáo Việt Nam. Sinh ra tại Cortes, Asturias, Tây Ban Nha vào năm 1821, ngài đã trải qua một cuộc đời đầy hy sinh và dâng hiến, để lại cho chúng ta một bài học về sự can đảm, lòng yêu mến Chúa và sự trung thành tuyệt đối với đức tin.
Cuộc đời của Giuse Melchior Garcia-Sampedro Xuyên không phải là một cuộc hành trình dễ dàng. Ngài đã chọn con đường đi theo Chúa và đã hy sinh rất nhiều để truyền bá đức tin tại một đất nước đang phải chịu sự bách hại tàn khốc của thực dân và chính quyền phong kiến. Vị giám mục này không chỉ là người truyền giáo kiên cường, mà còn là một chứng nhân sống động về đức tin mạnh mẽ và không sợ hãi, dù phải đối diện với cái chết đau đớn nhất.
Khởi đầu từ Tây Ban Nha: Một cuộc hành trình không ngừng nghỉ
Ngày 26 tháng 4 năm 1821, Giuse Melchior Garcia-Sampedro Xuyên chào đời tại một làng quê yên bình ở Tây Ban Nha. Từ thuở nhỏ, ngài đã tỏ ra có một đức tin mạnh mẽ và lòng khao khát muốn dâng hiến đời mình cho Chúa. Sau khi hoàn thành việc học, ngài gia nhập Dòng Đa Minh và được khấn dòng vào năm 1846. Từ đó, ngài bắt đầu bước vào con đường truyền giáo, đến Manila (Philippines) để giảng dạy và cuối cùng đặt chân đến Việt Nam, nơi ngài sẽ thực hiện sứ mệnh cao cả của mình.
Khi đến Việt Nam vào năm 1849, Giuse đã được phân công về vùng Bắc Việt, nơi ngài bắt đầu dạy học, chăm sóc giáo dân và truyền bá đức tin. Không lâu sau, ngài được giao nhiệm vụ quan trọng hơn khi được Đức Cha Sanjurjo bổ nhiệm làm bề trên của một nhà thờ tại Cao xá. Nhờ vào tinh thần thánh thiện, khổ hạnh và lòng mến Chúa sâu sắc, ngài nhanh chóng giành được sự tín nhiệm và yêu mến của giáo dân nơi đây.
Dâng hiến trọn đời cho Chúa và công cuộc truyền giáo
Là một nhà truyền giáo tận tụy, Giuse Melchior không chỉ dạy học, mà còn đi khắp các làng mạc lân cận, truyền bá đức tin và hướng dẫn giáo dân sống đúng theo các giá trị Kitô giáo. Trong khi đó, tình hình đất nước Việt Nam lúc bấy giờ đang trải qua một giai đoạn khó khăn khi các đạo Công Giáo bị đàn áp dữ dội. Tuy nhiên, dù chịu bao nhiêu gian khổ, ngài không hề lùi bước.
Với tài năng, sự kiên trì và lòng yêu mến Chúa, Giuse đã giúp đỡ nhiều người trở lại với đức tin. Hơn nữa, ngài còn xây dựng và duy trì các cộng đoàn Công Giáo vững mạnh, chuẩn bị cho những thế hệ tương lai.
Ngày 7 tháng 7 năm 1858: Mốc son không thể quên
Cuộc đời của Giuse Melchior Garcia-Sampedro Xuyên có thể đã kết thúc vào năm 1858, nhưng những gì ngài để lại trong lòng người dân Việt Nam vẫn mãi khắc sâu. Ngày 7 tháng 7 năm 1858, ngài bị bắt cùng với hai người giúp việc là Tiệp và Hiền. Các quan tòa cáo buộc ngài đã truyền giáo lén lút, tuyên truyền chống lại triều đình và liên lạc với tàu ngoại quốc. Dù bị giam cầm và tra tấn dã man, Giuse vẫn một mực khẳng định đức tin của mình, không hề từ bỏ con đường đã chọn.
Cuộc tử đạo đau đớn nhưng kiên cường
Ngày 28 tháng 7 năm 1858, một cuộc hành quyết đau đớn đã xảy ra. Giuse, sau 20 ngày bị giam cầm và tra tấn, bị dẫn ra pháp trường. Dù bị còng chân tay, cổ đeo gông và chịu đựng những hành hạ, ngài vẫn không ngừng cất cao lời cầu nguyện và ban phép lành cho mọi người. Vị giám mục này như một chiến binh kiên cường, không sợ hãi trước cái chết. Trong khi đao phủ chuẩn bị thực hiện bản án phân thây, Giuse vẫn can đảm đứng vững, thậm chí còn cất lời chúc phúc cho các tín hữu xung quanh. Tấm gương hy sinh của ngài đã làm thức tỉnh không chỉ những tín hữu Công Giáo mà còn cả những người không theo đạo, họ nhìn thấy sự vĩ đại và thiêng liêng trong đức tin của Giuse Melchior.
Và rồi, khi bản án được thi hành, cái chết của ngài không chỉ là sự kết thúc của một đời người, mà là sự khởi đầu của một di sản vĩ đại. Mặc dù bị hành hình một cách tàn bạo, thi thể của Giuse không bị xóa nhòa, mà đã được đưa về và lưu giữ tại Bùi Chu. Những người dân địa phương đã đưa hài cốt của ngài về chôn cất nơi đây, để tưởng nhớ đến một con người dũng cảm đã hy sinh cả mạng sống mình cho đức tin.
Giuse Melchior Garcia-Sampedro Xuyên: Thánh Tử Đạo, Mục Tử Can Đảm
Ngày nay, Giuse Melchior Garcia-Sampedro Xuyên được vinh danh là một thánh tử đạo của Giáo Hội Công Giáo. Ngài được phong Chân Phước vào năm 1951 và được suy tôn lên bậc Hiển Thánh vào năm 1988. Ngài đã để lại một bài học vĩ đại về sự hy sinh và lòng trung thành tuyệt đối với đức tin. Hình ảnh của Giuse Melchior vẫn mãi sống trong lòng người dân Việt Nam và trong lịch sử của Giáo Hội, như một biểu tượng của niềm tin kiên cường và sự hy sinh không điều kiện.