Tại sao một người ngoại quốc, một linh mục đến từ nước Pháp xa xôi, lại sẵn sàng chịu đau đớn và cái chết tàn bạo tại Việt Nam?
Jean-Charles Cornay Tân (hay còn gọi là Cha Gioan Tân) là một câu chuyện đầy bi tráng về đức tin mạnh mẽ và tình yêu bất diệt dành cho Thiên Chúa. Sự hi sinh của ngài là minh chứng cho lòng kiên trung và quả cảm, đồng thời là bài học sâu sắc về việc dâng hiến cuộc sống vì tình yêu và đức tin.
Quê Hương Và Ơn Gọi Từ Phương Trời Xa Xôi
Sinh năm 1809 tại Loudun, Pháp, Gioan Tân trưởng thành trong một gia đình giàu có, sống một tuổi thơ vui vẻ cùng bạn bè. Đến tuổi trưởng thành, ngài cảm nhận được tiếng gọi của Chúa và xin vào học tại chủng viện Saumur, sau đó đến đại chủng viện Thừa Sai Paris. Vào năm 1830, Gioan chính thức trở thành một nhà truyền giáo và được phân công đến các vùng Viễn Đông.
Trong kế hoạch ban đầu, Cha Tân sẽ đến Tứ Xuyên, Trung Hoa, nhưng do hạn chế di chuyển, ngài đã đến Việt Nam, đặt chân đến vùng đất xa lạ với tình yêu cháy bỏng cho sứ mệnh. Tại đây, Cha Gioan Tân đã lấy tên Việt là “Tân” và bắt đầu cuộc đời phục vụ tại xứ An Tân.
Quyết Định Gắn Bó Với Việt Nam – Quê Hương Thứ Hai
Dù gặp nhiều thử thách và sức khỏe suy giảm nghiêm trọng, Cha Tân vẫn từ chối mọi lời khuyên trở về Pháp chữa bệnh. Ngài quyết tâm sống trọn vẹn cho sứ mệnh tại Việt Nam. “Được Chúa sai đến đây, tôi sẽ không chịu bỏ về, dù phải chết đi nữa,” Cha Tân khẳng định.
Tình yêu và sự gắn bó của ngài với Việt Nam không chỉ là một quyết định nhất thời, mà là sự tận hiến cả cuộc đời. Ngài coi Việt Nam như quê hương của mình và sẵn sàng hy sinh tất cả vì đất nước này, dù biết rằng sẽ phải đối diện với những hiểm nguy luôn rình rập.
Tình Ngay Lý Gian – Sự Nghi Ngờ Và Bị Bắt Bớ
Cuộc sống của Cha Tân tại làng Bầu Nọ không hề suôn sẻ. Trong làng có một kẻ tên Đức, từng là thủ lĩnh của băng cướp và sau bị dân làng tố cáo. Vì thù hận, Đức bày mưu vu cáo dân làng che giấu linh mục nước ngoài và ngầm kích động quan lại đến kiểm tra. Thậm chí, vợ Đức còn giả vờ học đạo để tìm ra chỗ ở của Cha Tân.
Cuối cùng, vào ngày 20 tháng 6 năm 1837, quân lính đã đến bao vây làng Bầu Nọ. Dù nhiều tín hữu tìm cách che chở, Cha Tân vẫn không thể thoát khỏi lưới bủa vây của quân lính. Khi bị bắt và đưa về Sơn Tây, ngài vẫn giữ một tinh thần lạc quan và tỏ ra vui vẻ, hát ca ngay cả khi đối diện với quân lính áp giải.
Bị Giam Giữ, Tra Tấn Và Lòng Trung Thành Với Đức Tin
Bị giam giữ trong cũi và nhốt ở Sơn Tây, Cha Tân bị tra tấn liên tục. Quan quân bắt ngài hát cho chúng nghe vì tiếng hát của ngài rất đặc biệt. Ngài chọn những bài thánh ca để hát, cầu nguyện và chúc tụng Đức Mẹ. Trong suốt ba tháng bị giam giữ, Cha Tân đã chịu nhiều đau đớn, nhưng ngài vẫn kiên định không từ bỏ đức tin.
Các quan ép ngài nhận tội làm loạn và chống đối nhà vua, nhưng Cha Tân khẳng khái: “Thưa quan, chúng tôi chỉ truyền giảng đạo và dạy người ta làm lành lánh dữ, dạy dân vâng phục vua quan. Tôi đâu thể đi ngược lại giáo huấn của mình mà chống đối nhà vua được.”
Lời Cầu Nguyện Trước Cái Chết
Đến tháng 8 năm 1837, Cha Tân phải chịu trận đòn 50 roi. Những sợi dây có đính chì đã làm rách da, xé thịt ngài, máu thấm đỏ cả áo. Dù vậy, Cha Tân vẫn đứng lên và tiếp tục hát thánh ca, không kêu than một lời.
Cuối cùng, vua Minh Mạng kết án lăng trì dành cho Cha Tân. Đối diện với cái chết, Cha Tân vẫn viết thư về cho gia đình với những lời từ biệt sâu sắc. Trong một lá thư cảm động, ngài viết: “Cha mẹ yêu quý, đừng buồn về cái chết của con. Đó không phải là ngày than khóc, mà là ngày vui mừng. Xin hãy nghĩ rằng sau những đau khổ ngắn ngủi, con sẽ luôn nhớ đến cha mẹ trên Trời cao.”
Ngày Hi Sinh Và Sự Bất Diệt Của Đức Tin
Vào ngày 20 tháng 9 năm 1837, Cha Tân được đưa đến pháp trường Năm Mẫu tại Sơn Tây. Ngồi trong cũi, giữa hàng lính đông đảo, ngài vẫn giữ một tinh thần bình thản, vui vẻ, đọc kinh và hát thánh ca. Khi đến nơi xử, ngài xin cầu nguyện một lát, tự mình cởi áo và nằm lên thảm, sẵn sàng đón nhận cái chết.
Theo hình phạt lăng trì, đáng lẽ ngài sẽ phải chịu cảnh chặt chân tay trước khi bị chém đầu. Tuy nhiên, viên quan xử án đã tỏ ra nhân từ khi ra lệnh chém đầu ngài trước, rồi mới phân thây ngài thành nhiều mảnh. Một số người lính thậm chí đã liếm máu và ăn gan của ngài với hy vọng có thể hấp thụ lòng dũng cảm của Cha Tân.
Người dân tại Bách Lộc đã đến chôn cất thi thể ngài, và sau đó hai tháng, họ đem di hài Cha Tân về an táng tại Chiêu Ứng.
Được Phong Á Thánh Và Hiển Thánh
Sự hi sinh của Cha Jean-Charles Cornay Tân là minh chứng hùng hồn cho đức tin bất diệt và lòng yêu thương mà ngài dành cho Thiên Chúa và con người. Năm 1900, Đức Giáo hoàng Lêô XIII đã suy tôn ngài lên bậc Chân Phước. Đến năm 1988, Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã phong thánh cho ngài, công nhận lòng dũng cảm và sự hi sinh trọn vẹn vì đức tin của Cha Tân.
Ngày nay, ngày lễ kính Cha Gioan Tân được cử hành vào 20 tháng 9, là dịp để người Việt Nam và Công Giáo toàn cầu tưởng nhớ một người ngoại quốc đã yêu Việt Nam như quê hương mình và hi sinh mạng sống vì đức tin và tình yêu.