Ngày 8 tháng 11, ngày mà không chỉ một con người mà cả một gia đình, một làng, một dân tộc, đã nhớ đến với lòng ngưỡng mộ sâu sắc.
Khi nhắc đến những anh hùng tử đạo trong lịch sử Kitô giáo tại Việt Nam, không thể không nhớ đến Thánh Martinô Thọ – một người cha, một tín hữu trung kiên với đức tin không gì lay chuyển được. Cuộc đời ngài là minh chứng rõ ràng cho một người dám sống theo đức tin và sẵn sàng chết vì đức tin, dù điều đó có nghĩa là phải từ bỏ tất cả. Và quan trọng hơn, trong giờ phút cuối của cuộc đời, những lời dặn dò của ngài dành cho các con đã trở thành một bài học vĩ đại về lòng kiên cường và yêu thương, mà cho đến nay vẫn luôn vang vọng trong lòng các tín hữu.
Cuộc Đời Gương Mẫu Của Người Cha
Thánh Martinô Thọ, sinh năm 1787 tại làng Kẻ Bàng, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định. Cái tên Thọ không phải là tên khai sinh mà là biệt danh ngài thường được gọi trong gia đình, bởi ngài là con thứ chín trong một gia đình đông anh em. Dù gia đình khá đông con, nhưng ông Thọ đã luôn biết cách giáo dục các con bằng chính tấm gương đời sống gương mẫu của mình. Cả đời ông sống thanh bạch, trung thực, làm việc chăm chỉ và luôn đặt đức tin vào Chúa lên trên hết.
Là một người nông dân, ông không chỉ mải mê làm việc ruộng đồng mà còn kiên trì học hỏi và giúp đỡ những người xung quanh. Ông tham gia vào công việc thu thuế đinh của làng, và được dân trong vùng tôn trọng vì tính ngay thẳng và sự công bằng trong công việc. Không bao giờ nhận hối lộ hay làm việc thiếu công minh, ông Thọ đã trở thành hình mẫu của sự liêm khiết, khiến ai ai cũng kính trọng.
Một Gia Đình Gắn Liền Với Đức Tin
Dù cuộc sống gia đình không thiếu khó khăn, ông Thọ luôn chú trọng đến việc dạy dỗ con cái, đặc biệt là trong việc giữ gìn đức tin Công Giáo. Ông thường xuyên nhắc nhở các con: “Sống công bằng thôi chưa đủ, phải có bác ái nữa, mà muốn thực thi bác ái phải có điều kiện.” Chỉ qua những lời dạy này, ta có thể thấy rằng ông Thọ không chỉ muốn các con sống đức tin mà còn cần phải sống bác ái, yêu thương và sẻ chia với người khác.
Không chỉ vậy, ông còn khuyên các con về sự vâng phục: "Các con thân mến, cha không còn làm gì giúp các con ở thế gian này được nữa, cha chỉ còn lo chuẩn bị tâm hồn đón nhận những thử thách cuối cùng." Những lời này của ngài cho thấy một người cha không chỉ quan tâm đến tương lai vật chất của con cái mà còn sâu sắc hơn là sự chuẩn bị tâm hồn cho con cái đối diện với thử thách cuộc sống.
Giai Đoạn Khó Khăn Và Cái Chết Cận Kề
Những năm đầu thế kỷ 19, dưới thời vua Minh Mạng, tình hình các tín hữu Công Giáo tại Việt Nam trở nên khốc liệt. Năm 1838, khi biết tin hai vị tử đạo, Trùm Đích và Lý Mỹ bị xử trảm tại pháp trường Bẩy Mẫu, Thánh Martinô Thọ không chỉ cảm thấy đau buồn mà còn âm thầm chuẩn bị cho mình một sự ra đi vinh quang. Trước khi đi viếng xác các vị tử đạo này, ông đã dặn dò các con: “Nếu Chúa cho cha theo chân hai đấng ấy, các con hãy vui lòng. Phần các con, nếu bị bắt, hãy can đảm giữ vững đức tin.”
Đến năm 1840, khi có tin làng Kẻ Bàng bị quân lính vây bắt, ông Thọ và ông Gioan Baotixita Cỏn bị bắt vì tội chứa chấp các linh mục. Những ngày sau đó, ông và ông Cỏn bị tra tấn dã man. Mặc dù chịu đựng đau đớn, nhưng họ không bao giờ từ bỏ đức tin. Quan chức muốn ép họ chối đạo, và thậm chí đã dùng đến những biện pháp tàn bạo như bắt họ liếm máu các vết thương của các linh mục, nhưng vẫn không lay chuyển được họ.
Khi đối diện với thử thách khắc nghiệt này, Thánh Martinô Thọ không hề tỏ ra sợ hãi. Ngài khẳng khái tuyên bố: “Đạo tại tâm. Quan lớn cưỡng bách mà lòng chúng tôi không thuận thì chẳng mắc tội gì.” Đây là minh chứng rõ ràng cho một lòng tin vững vàng, không bị cám dỗ hay đe dọa.
Giây Phút Cuối Cùng Trước Khi Chết
Khi bản án tử hình đã được đưa ra, Thánh Martinô Thọ và Gioan Baotixita Cỏn vẫn giữ thái độ bình thản, kiên cường. Vào ngày 8 tháng 11 năm 1840, cả hai bị dẫn ra pháp trường Bẩy Mẫu, nơi mà cái chết đón chờ họ. Trước khi bị xử trảm, hai ngài quỳ xuống cầu nguyện một lúc rồi đưa tay cho quân lính trói vào cọc. Dọc đường đến pháp trường, họ vẫn tươi cười chào mọi người, thể hiện một sự bình an lạ kỳ trong lòng.
Vinh Quang Sau Cái Chết
Ngày 27 tháng 5 năm 1900, Thánh Martinô Thọ và Gioan Baotixita Cỏn được Đức Lêo XIII phong lên bậc Chân Phước. Và vào ngày 19 tháng 6 năm 1988, Đức Gioan Phaolô II đã suy tôn hai ngài lên bậc Hiển Thánh, vinh danh những anh hùng tử đạo này vì lòng kiên trung và đức tin vững mạnh không thể lay chuyển.
Hình ảnh Thánh Martinô Thọ luôn là một nguồn động viên lớn lao cho những ai đang gặp khó khăn trong cuộc sống. Ngài không chỉ là một người cha mẫu mực mà còn là một hình mẫu của đức tin, của lòng can đảm đứng vững giữa bão táp cuộc đời. Lễ kính của ngài, ngày 8 tháng 11, sẽ mãi là dịp để mỗi tín hữu nhớ về một người cha anh hùng, một tấm gương sáng trong hành trình đức tin.