"Vì Chúa bỏ vinh sang" – Hành trình của một linh mục tử đạo
Trong những trang sử vàng của Giáo Hội Công Giáo Việt Nam, có một gương mặt sáng ngời về lòng trung tín và đức hy sinh tuyệt vời. Đó là Cha Tôma Khuông – một linh mục dòng Đa Minh, người đã không ngần ngại từ bỏ cuộc sống an nhàn, đầy hứa hẹn để theo đuổi sứ mệnh cao cả là loan báo Tin Mừng của Đức Kitô. Và cuối cùng, cha đã dâng hiến chính mạng sống mình cho niềm tin vào Thiên Chúa, trở thành một trong những vị thánh được tôn vinh trong Giáo Hội.
Con đường từ sự giàu sang đến sự hy sinh vô bờ
Cha Tôma Khuông sinh năm 1780 tại làng Nam Hòa, xứ Tiên Chu, tỉnh Hưng Yên, trong một gia đình quyền quý. Cha của ngài là Tuần Phủ Hưng Yên, một chức vụ quan trọng trong triều đình, và con đường danh vọng của ngài đã rộng mở. Tuy nhiên, trong một thế giới đầy cám dỗ về tiền tài, quyền lực, Cha Tôma Khuông lại nghe theo tiếng gọi thiêng liêng của Chúa và quyết định từ bỏ tất cả để gia nhập đời sống tu trì. Quyết định này không chỉ là sự hy sinh về vật chất mà còn là sự chấp nhận bước vào con đường đầy thử thách, với những gian truân và nguy hiểm mà chính quyền bấy giờ dành cho những người theo đạo Công Giáo.
Ngay từ khi còn trẻ, Cha Tôma Khuông đã được đào tạo trong môi trường chủng viện, nơi ngài không chỉ học hỏi về kiến thức thần học mà còn rèn luyện lòng kiên nhẫn, đức tin vững vàng. Sau khi thụ phong linh mục, Cha Khuông bắt đầu coi sóc các giáo xứ và dấn thân vào công việc truyền giáo. Ngài nổi bật trong vai trò là một linh mục thánh thiện, khéo léo trong giao tiếp và nhiệt huyết trong việc loan báo Tin Mừng.
Ba cuộc bách hại và tinh thần không khuất phục
Trong suốt cuộc đời mục vụ, Cha Tôma Khuông đã sống trong ba cuộc bách hại tàn khốc của các vua Minh Mạng, Thiệu Trị và Tự Đức. Trong mỗi giai đoạn đó, ngài đều phải đối mặt với sự đe dọa từ chính quyền, nhưng vẫn kiên định trong việc thực hiện sứ mệnh của mình. Điều đặc biệt ở Cha Khuông là dù bị bắt giam, bị áp lực, nhưng ngài luôn tìm cách tiếp tục sứ vụ mà không để lộ ra vẻ sợ hãi hay khuất phục trước sức mạnh của chế độ.
Trong một lần bị bắt, Cha Khuông bị ép phải bước qua Thánh Giá, một hành động xúc phạm đức tin và vị thế của một linh mục Công Giáo. Tuy nhiên, Cha đã kiên quyết từ chối, quyết không để mình phạm vào tội bất trung với Chúa. Ngài cũng đã mạnh mẽ bảo vệ chính nghĩa của Giáo Hội khi bị quan địa phương ép phải tố cáo các tín hữu Công Giáo "thông đồng" với quân Pháp. Cha khẳng định: "Đạo Công Giáo không những cấm các tín hữu chống đối chính quyền mà còn khuyến khích họ cầu nguyện và góp phần giúp quê hương được an ninh thịnh vượng."
Cái chết anh hùng dưới tay quân lính Tự Đức
Năm 1859, khi thấy một giáo dân trong xứ tự trang bị vũ khí để bảo vệ làng khỏi cuộc đàn áp của triều đình, Cha Tôma Khuông đã quyết định rời bỏ xứ sở, tránh sự truy bắt của quân lính. Tuy nhiên, khi đi qua cầu Trần Xá, ngài bị quân lính chặn lại và buộc phải đạp lên Thánh Giá. Cha Khuông không hề nao núng, quyết không làm điều trái với đức tin của mình. Sau khi bị bắt, Cha đã bị kết án tử hình và phải chịu cái chết đau đớn vào ngày 30 tháng 1 năm 1860.
Trên con đường bị dẫn tới pháp trường, Cha Tôma Khuông đã chậm rãi bước đi với cây gậy trong tay, giống như một Thánh Giá, như để khẳng định tình yêu của mình dành cho Chúa. Ngài quỳ gối cầu nguyện trước Thánh Giá và chờ đợi cái chết với một tâm hồn thanh thản, bình an. Đối với Cha, cái chết không phải là sự kết thúc mà là sự mở đầu cho một cuộc sống vĩnh cửu bên Chúa. Sự hy sinh của ngài đã khắc sâu trong lòng mọi người về một hình mẫu đức tin vững vàng, không bị lùi bước trước đau khổ.
Sự tôn vinh sau cái chết
Vào ngày 29 tháng 4 năm 1951, Cha Tôma Khuông cùng 24 vị tử đạo khác đã được Đức Giáo Hoàng Piô XII suy tôn lên hàng Chân Phước. Mười bảy năm sau, vào ngày 19 tháng 6 năm 1988, Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã nâng ngài lên bậc Hiển Thánh, vinh danh sự hy sinh và lòng trung thành tuyệt đối của ngài đối với Đức Kitô.
Ngày nay, mỗi khi nhắc đến Cha Tôma Khuông, chúng ta không chỉ nhớ đến một linh mục thánh thiện, một chứng nhân kiên cường của đức tin Công Giáo mà còn là hình mẫu của lòng dũng cảm, hy sinh và niềm tin không lay chuyển vào Thiên Chúa. Lễ kính của ngài được cử hành vào ngày 30 tháng 1 hàng năm, để nhắc nhở chúng ta về một vị thánh đã sống trọn vẹn đời mình vì Chúa và vì con người.